Ho ở người cao tuổi và cách đối phó
Ho ở người cao tuổi gây lo lắng nhiều hơn so với ho ở người trẻ, vì sức đề kháng của người già thường yếu hơn, nên ho có thể khiến người cao tuổi kém ăn, mất ngủ, gây ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt hàng ngày, cũng có thể là biểu hiện của nhiều bệnh lý nghiêm trọng khác. Vậy nguyên nhân gây ho ở người cao tuổi là gì và có những cách nào điều trị dứt điểm vấn đề này?
Mục lục bài viết
1. Nguyên nhân gây ho ở người già
1.1. Thời tiết thay đổi
Hệ miễn dịch của người cao tuổi phần lớn thường yếu hơn so với người trẻ. Khi thời tiết thay đổi đột ngột, vào mùa lạnh hoặc thời điểm giao mùa sẽ khiến khiến sức đề kháng của người già càng suy giảm. Lúc này, các tác nhân gây bệnh hô hấp như vi khuẩn, virus sẽ dễ dàng xâm nhập vào đường thở và gây bệnh hô hấp, dẫn đến phản xạ ho.
Những biểu hiện của người bệnh lúc này bao gồm ho khan, ngứa họng, rát họng, nghẹt mũi, sổ mũi. Bệnh diễn biến nặng hơn thì người bệnh sẽ chuyển từ ho khan sang ho có đờm.
1.2. Viêm họng
Viêm họng là tình trạng viêm nhiễm ở vùng hầu và cổ họng, do sự tấn công của các loại vi khuẩn, virus hoặc do những tác nhân kích thích như bụi bẩn, lông động vật…. Khi bị viêm họng, khu vực này sẽ sưng đỏ, ngứa, đau rát. Từ đó sinh ra các phản xạ ho. Đối với những người bị viêm họng nặng, thì sẽ xuất hiện các triệu chứng ho có đờm, sốt, ù tai, đau nặng đầu.
1.3. Viêm phế quản
Khi ống phế quản bị viêm, người bệnh sẽ xuất hiện các cơn ho khan hoặc ho có đờm. Những cơn ho xuất hiện liên tục và dữ dội, đờm có màu xanh, vàng hoặc trắng. Kèm theo các triệu chứng khó thở, thở khò khè, tức ngực.
1.4. Hen suyễn
Hen suyễn là một trong những chứng bệnh phổ biến gây ho khan và ho có đờm. Bệnh khiến người già ho về đêm và sáng nhiều hơn ban ngày. Đây là căn bệnh do di truyền và chịu tác động của thời tiết, không thể trị dứt điểm hoàn toàn nên bệnh thường xuyên tái phát, đặc biệt khi thời tiết thay đổi.
1.5. Trào ngược dạ dày
Khi bị trào ngược dạ dày, dịch vị axit bị đẩy ngược ra đến cổ họng gây kích thích vùng hầu họng. Lúc này, họng sẽ sinh ra phản xạ ho khan để tống chất axit ra khỏi đường thở. Trào ngược dạ dày nặng có thể dẫn đến ho có đờm, do đường thở bị tổn thương nặng sinh ra nhiều dịch đờm hơn.
Vào ban đêm khi ngủ, dễ bị trào ngược dạ dày nhất nên đây là chứng bệnh phổ biến gây ho về đêm ở người già.
1.6. Viêm xoang
Chứng bệnh ho ở người già cũng có thể do viêm xoang sinh ra. Khi phần xoang bị viêm, sẽ tiết ra nhiều dịch nhầy và chất nhầy này chảy xuống cổ họng, ứ đọng tại khu vực này gây ho. Viêm xoang gây nghẹt mũi nên người bệnh thường phải thở bằng miệng. Điều này khiến không khí đi vào đường thở không được làm ẩm, gây khô rát cổ họng và gây ho nhiều, đặc biệt là về đêm và sáng sớm.
1.7. Giãn phế quản
Khi mắc giãn phế quản, chức năng làm sạch dịch nhầy trong phế quản bị giảm. Chất nhầy tích tụ quá nhiều tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển dẫn đến nhiễm trùng. Lúc này, người bệnh sẽ xuất hiện các triệu chứng ho đờm, tức ngực, khó thở, người mệt mỏi chán ăn. Bệnh giãn phế quản ở người già sẽ gây ho vào ban đêm nhiều hơn người trẻ.
1.8. Tràn dịch màng phổi
Tràn dịch màng phổi khiến lượng dịch trong phổi nhiều hơn mức bình thường, dẫn đến ho, khó thở. Bệnh nhẹ có thể trị dứt điểm hoàn toàn, nhưng nếu tái đi tái lại nhiều lần và lượng dịch trong phổi nhiều thì chữa trị sẽ gặp nhiều khó khăn hơn.
1.9. Suy tim
Bệnh hở van tim ở người già lâu ngày dẫn đến suy tim sẽ gây kho khan, ho có đờm và những cơn ho dữ dội hơn khi thay đổi tư thế. Nguyên nhân là vì chức năng tim suy yếu không hút được máu ở phổi về, khiến phổi bị ứ huyết dẫn đến tính đàn hồi của phổi giảm dẫn. Phổi bị cứng sẽ sinh ra ho, thậm chí trong ho có lẫn máu tươi.
1.10. Lao phổi
Ho khan, ho có đờm, ho ra máu ở người già, kèm theo sốt, đau ngực, khó thở, đổ nhiều mồ hôi, sút cân, chán ăn, mệt mỏi… là những dấu hiệu cảnh báo lao phổi ở người già. Bệnh có thể gây nguy hiểm nếu không sớm được điều trị.
1.11. Thuốc huyết áp
Người già sử dụng các loại thuốc huyết áp thuộc nhóm ức chế men chuyển và thụ thể Angiotensin. Nhóm thuốc này có thể gây ho khan cho khoảng 5 – 35% người bệnh sử dụng thuốc, tuy nhiên những cơn ho thường không đáng kể.
2. Cách trị ho cho người già
Đối với chứng bệnh ho kéo dài ở người già, tùy theo từng nguyên nhân sinh ra ho mà sẽ có cách chữa trị khác nhau. Dưới đây là một số cách trị ho ở người già hiệu quả thường được áp dụng:
2.1. Thuốc ho bổ phế Bảo Thanh
Thuốc ho bổ phế Bảo Thanh là thuốc ho đông y cao cấp, đặc biệt phù hợp cho người già bị phế hư, phế suy dẫn đến ho khan, ho có đờm do thay đổi thời tiết, hoặc các bệnh viêm đường hô hấp như viêm họng, viêm phế quản….
Sản phẩm là thành quả của sự kế thừa từ bài thuốc trị ho nổi tiếng có lịch sử hơn 300 năm Xuyên phối tỳ bà cao, cùng với việc vận dụng sáng tạo những kinh nghiệm trị ho trong dân gian Việt Nam bằng cách gia thêm các vị thuốc phù hợp với thể trạng và sinh lý của người Việt Nam. Các thành phần dược liệu nổi bật trong Thuốc ho bổ phế Bảo Thanh có thể kể đến gồm: Xuyên bối mẫu, Tỳ bà cao, Cát cánh, Viễn chí, Mật ong, Ô mai, vỏ quýt, Cam thảo…. Do đó, Thuốc ho bổ phế Bảo Thanh có tác dụng làm dịu và làm ấm vùng hầu họng, giúp làm lành những niêm mạc bị tổn thương ở vùng hầu họng, lại có tác dụng long đờm, tiêu đờm…. Từ đó làm giảm những cơn ho dai dẳng ở người già, đặc biệt là ho về đêm và sáng.
Ngoài ra, Thuốc ho Bảo Thanh có chứa nhiều dưỡng chất hiệp đồng tác dụng kháng khuẩn, chống viêm, bổ phế và tăng cường sức đề kháng như Mật ong, Ngũ vị tử, Sa sâm… Vì thế, sản phẩm không chỉ hiệu quả khi trị các chứng ho do thay đổi thời tiết, mà còn hiệu quả đối với các chứng ho do viêm đường hô hấp như viêm phế quản, viêm xoang….
Bên cạnh sản thuốc ho dạng siro, Bảo Thanh còn có dạng viên ngậm được bào chế dưới dạng kẹo ngậm Lozenge. Viên ngậm Bảo Thanh chứa hàm lượng lớn cao dược liệu, thuốc dễ tan, nhanh phát huy tác dụng giảm ho hiệu quả. Đặc biệt, sản phẩm còn có dạng Viên ngậm Bảo Thanh NS không đường, dành riêng cho những người tiểu đường, hoặc những người kiêng khem đường, không thích đồ ngọt.
Hướng dẫn sử dụng sản phẩm Bảo Thanh để trị ho cho người già:
- Siro Thuốc bổ phế Bảo Thanh: Ngày uống 3 lần, mỗi lần 15ml, tốt nhất là uống vào sáng sớm ngay sau khi vừa ngủ dậy và tối trước khi đi ngủ.
- Viên ngậm bổ phế Bảo Thanh: Ngày ngậm 6 – 8 lần, mỗi lần 1 viên.
2.2. Thuốc tây y
Các loại thuốc tây được dùng để trị ho ở người già bao gồm một số loại như sau:
- Thuốc giảm ho: Khi những cơn ho xuất hiện liên tục và dữ dội, gây quá nhiều ảnh hưởng đến sinh hoạt của người bệnh thì bác sỹ có thể kê đơn các thuốc như codein, alimemazin, dextromethorphan… có tác dụng ức chế trung khu hô hấp của hệ thần kinh trung ương, từ đó làm ức chế phản xạ ho.
- Thuốc long đờm: Ho có đờm thì có thể dùng các thuốc long đờm như bromhexin, terpin hydra, acetylcystein… để làm long đờm và tiêu đờm dễ dàng hơn.
- Thuốc kháng histamine: Nhóm thuốc này được sử dụng khi xuất hiện các triệu chứng ho do viêm họng, dị ứng, thay đổi thời tiết.
- Thuốc kháng sinh: Loại thuốc này thường được chỉ định cho những trường hợp viêm họng do vi khuẩn, tình trạng ho nặng, ho dai dẳng nhiều ngày không khỏi.
2.3. Thuốc đông y
Trong đông y có một số bài thuốc trị ho có tác động sâu vào phổi, giúp giảm các chứng ho hiệu quả. Hai bài thuốc phổ biến nhất là:
- Trị ho do phong hàn: Chuẩn bị 200g tía tô, 12g lá hẹ, 12g lá xương xông, 8g gừng tươi và 8g kinh giới. Cho tất cả các nguyên liệu trên sắc với 700ml nước, đun với lửa nhỏ trong 3 tiếng. Sau đó chắt lấy nước để uống 2 lần/ngày vào sáng và tối.
- Trị ho có đờm vàng: 14g kim ngân, 12g rau má, 12g lá dâu, 8g lá hẹ, 8g bạc hà, 8g rễ chanh và 6g hoa cúc. Cho tất cả các nguyên liệu trên sắc với 700ml nước, cho đến khi còn 200ml nước. Sau đó chắt lấy nước để uống 2 lần/ngày vào sáng và tối.
2.4. Mẹo dân gian
Áp dụng một số mẹo trị ho trong dân gian cũng là cách giúp giảm các cơn ho ở người cao tuổi đáng kể. Những phương pháp trị ho được sử dụng phổ biến nhất gồm:
- Mật ong: Pha một ly nước ấm với 1 thìa mật ong và uống 2 lần/ngày. Có thể cho thêm vài lát gừng tươi để tăng hiệu quả trị ho.
- Gừng: Thái vài lát gừng tươi rồi đem hãm với 1 ly nước sôi. Đợi khoảng 5 – 10 phút cho tinh chất gừng khuếch tán ra rồi uống. Thực hiện mỗi ngày 2 lần.
- Lá bàng non: Xay một nắm lá bàng non với một ít muối và 400ml nước. Chắt lấy nước để súc miệng ngày 3 lần.
- Lá hẹ: Cắt nhỏ một nắm lá hẹ, đem trộn với một lượng đường phèn, sau đó hấp cách thủy 15 – 20 phút. Chắt lấy nước để uống 2 – 3 lần/ngày.
- Tỏi: Bóc vỏ vài tép tỏi tươi rồi đem giã nát và trộn với một lượng mật ong vừa đủ. Đem hỗn hợp hấp cách thủy khoảng 10 – 15 phút. Sau đó chắt lấy nước uống ngày 1 – 2 lần, mỗi lần ½ thìa cà phê.
- Bạc hà: Lấy vài lá bạc hà tươi hãm với nước sôi khoảng 15 phút, sau đó uống 2 lần/ngày. Ngoài ra, có thể dùng tinh dầu bạc hà để xông, bằng cách nhỏ 3 – 4 giọt tinh dầu vào 150ml nước nóng, rồi trùm khăn lên đầu để hút lấy nơi nước nóng có chứa tinh dầu bạc hà.
- Hoa cúc: Hãm trà hoa cúc để uống hàng ngày, tốt nhất là sau khi ăn 30 phút và trước khi ngủ 30 phút để làm giảm cơn ho.
- Cam thảo: Cho một ít cam thảo đun với 0,5 lít nước trong khoảng 20 phút. Sau đó chắt lấy nước uống hàng ngày.
- Quất: Cắt đôi quả quất xanh rồi đem trộn với một lượng đường phèn vừa đủ. Sau đó chưng cách thủy khoảng 15 – 20 phút. Đợi hỗn hợp nguội bớt thì chắt lấy nước uống, có thể dùng cả cái để tăng hiệu quả trị ho.
3. Một số lưu ý khi áp dụng các cách trị ho cho người già
Khi chữa ho cho người cao tuổi, cần phải lưu ý một số vấn đề sau để việc trị ho đạt được hiệu quả tốt nhất:
- Không tự ý sử dụng thuốc tây y, đặc biệt là thuốc kháng sinh khi chưa có chỉ định của bác sĩ do có thể gây nhiều tác dụng phụ đến sức khỏe người cao tuổi.
- Các phương pháp trị ho bằng đường phèn, mật ong không nên áp dụng trong thời gian dài. Vì có thể tăng nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch, tiểu đường cho người già.
- Người cao tuổi, đặc biệt là phụ nữ giai đoạn tiền mãn kinh bị rối loạn nội tiết tố, suy giảm chức năng gan, xương khớp, đái tháo đường nên hạn chế dùng đường phèn trong các bài thuốc trị ho. Hoặc chỉ dùng một lượng đường phèn nhỏ.
- Nếu tự chế biến các bài thuốc trị ho dân gian, thì không nên kết hợp quá nhiều thành phần dược liệu trong một bài thuốc trị ho. Vì gây khó khăn trong hấp thu và làm giảm khả năng thải độc của cơ thể.
- Giữ ấm cơ thể, đặc biệt là vùng cổ họng vào thời điểm giao mùa, trời lạnh.
- Tránh tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh hô hấp như bụi bẩn, ô nhiễm không khí, hóa chất….
- Xây dựng chế độ ăn uống nhiều chất xơ, lượng đạm vừa đủ.
- Tập luyện thể dục hàng ngày như đi bộ, dưỡng sinh… để tăng cường sức khỏe.
Như vậy, trong bài viết trên, Thuốc ho bổ phế Bảo Thanh đã cung cấp rất nhiều thông tin hữu ích về vấn đề ho ở người già, cũng như những cách giảm ho hiệu quả. Tuy nhiên, sức đề kháng của người cao tuổi khá yếu và cơ thể thường có nhiều bệnh nền đi kèm. Do vậy nên khi giao mùa hay khi thời tiết lạnh nên chủ động phòng ho bằng các sản phẩm thuốc đông y, chớ để khi bị ho lâu mới điều trị bệnh thì sẽ mất thời gian để điều trị lâu hơn. Khi tình trạng ho kéo dài lâu ngày không khỏi, tốt nhất người cao tuổi nên đến các cơ sở y tế để được thăm khám và được tư vấn cụ thể hơn.
Thuốc Ho Bổ Phế Bảo Thanh chỉ sử dụng các nguồn tham khảo có độ uy tín cao, các tổ chức y dược, học thuật chính thống, tài liệu từ các cơ quan chính phủ để hỗ trợ các thông tin trong bài viết của chúng tôi. Tìm hiểu về Quy trình biên tập